Hoefzweren en -abcessen
Gisteren kreeg ik van iemand een foto toegestuurd.
Het leek me interessant voor jou om er wat over te vertellen.
Volgens de 'deskundigen ter plaatse' is aan de bovenzijde van de hoef een scheur ontstaan.
Een scheur?
Nee, dit is geen scheur. Hier heeft zich een zweer of abces een weg naar buiten gezocht.
Een zweer ontstaat altijd door bacteriën. Door verrotting.
Een abces is een septisch proces. Het gaat gepaard met pus.
OORZAAK
De hoofdoorzaak van het beschadigen van hoornstructuren zijn te grote druk- en trekspanningen, die je regelmatig ziet bij een niet natuurlijke hoefvorm. Bijvoorbeeld hevelende wanden, te brede steunsels, te lange teen. Maar ook een slechte hoornkwaliteit.
Een gezonde en intacte hoefschoen beschermt de binnenste structuren tegen het binnendringen van ziektekiemen. Zie je scheurtjes of openingen in bijv hoefwand, steunsels, witte lijn of lamellenlaag, dan kan daar een infectie ontstaan. Door een opening treden namelijk micro-organismen naar binnen. Anaerobe (= overleven zonder zuurstof) bacteriën en vuil, zelden schimmels. Het proces kan beperkt blijven tot vernietiging van dode en levende hoornlagen. Maar het kan zich ook uitbreiden naar lederhuiden, bot of kraakbeen.
Iedere bekapping moet alles wat zwart, zacht is en stinkt nagegaan worden. Want dat zijn plekken die binnen de kortste tijd problemen veroorzaken.
ZWEER OF ABCES
Om een verschil te maken tussen oppervlakkige en diepere infecties gebruiken hoeforthopeden de termen hoefzweer en hoefabces. Voor ons is het verschil zinvol omdat een hoefzweer een ander proces is en een andere behandeling nodig heeft dan een hoefabcess.
Het is mogelijk dat een zweer zich tot abces ontwikkelt.
Belangrijk is de kleur van de uittredende vloeistof.
Zwart/grijs duidt nog op een oppervlakkige ontsteking.
Geel op een ontsteking van dieperliggende structuren.
Risico op een lederhuidontsteking bestaat als de aandoening niet adequaat behandeld wordt.
PIJN
Een abces is in ieder geval pijnlijk. Een hoefzweer kan zomaar opengaan. Zonder dat je paard last had.
Maar het kan ook zo pijnlijk zijn dat je paard kreupel is.
THERAPIE
Loopt je paard gevoelig of kreupel, zal dierenarts of hoefspecialist altijd met een hoeftang controleren of er sprake is van een hoefzweer of hoefabces.
Een hoefabces moet door de dierenarts behandeld worden. De hoef is ontstoken, voelt warm aan en er kan een zwelling zijn.
De veroorzakers zijn meestal streptokokken en stafylokokken.
Heeft je paard een hoefzweer. Open ik de plaats waar de hoefzweer is ontstaan en graaf me voorzichtig de diepte in om de holte schoon te krijgen. Of zo schoon als op dat moment mogelijk is. Als het erg gevoelig is, is het nodig dat een dierenarts aanwezig is. De ontstane opening spoel ik uit en verzorg ik verder met een bacteriedodend middel. Als het paard de beschikking heeft over een droge en schone paddock of weiland, sluit ik eigenlijk nooit de hoef af met een verband. Omdat de nog levende anaerobe bacteriën dan weer alle kans hebben verder te gaan met hun werk. Zuurstof is in dit geval de beste genezer is.
Vervolgens bespreek ik met de eigenaar hoe we in onderlinge samenwerking tot een gezonde hoef kunnen komen.